بررسی اثر حفاظتی ویتامین c بر تعدیل اضطراب و استرس اکسیداتیو در رت های نر تیمار شده با پروژسترون

اضطراب با شیوع متفاوتی در زنان و مردان گزارش شده است. این مسئله بیانگر تاثیر هورمون های جنسی بر اضطراب می باشد. از طرفی در بروز اضطراب، استرس اکسیداتیو نیز بی تاثیر نیست. از آنجاییکه گزارشات ضد و نقیضی در مورد اثر پروژسترون بر اضطراب وجود دارد، لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات اضطراب زایی یا اضطراب زدایی دوز های مختلف پروژسترون در حضور یا عدم حضور ویتامین c می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه از 63 سر رت نر در 9 گروه شامل: سالین (حلال ویتامین c)، شاهد (روغن کنجد حلال پروژسترون)، 3 گروه دریافت کننده پروژسترون با دوزهای ( 30 ،10 ،5 میلی گرم بر کیلو گرم)، گروه دریافت کننده ویتامینc (80 میلی گرم بر کیلو گرم)، 3 گروه دریافت کننده دوزهای مختلف پروژسترون همراه با ویتامینc استفاده شد. مدت زمان تزریق 5 روز بود. عوامل مرتبط با اضطراب در مدل رفتاری ماز مرتفع به علاوه شکل در روزهای اول و پنجم مورد بررسی قرار گرفت. پس از اتمام روزهای تست رفتاری، سر حیوانات جدا شد و کورتکس پری فرونتال برای سنجش مارکر های استرس اکسیداتیو انتخاب شد. ماده تیوباربیتوریک اسید که شاخصه پراکسیداسیون لیپیدی بوده و همچنین آنزیم های آنتی اکسیدانی از قبیل سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز در کورتکس پری فرونتال رت ها مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: پروژسترون در دوز کم (5 میلی گرم بر کیلو گرم) اثر اضطراب زایی داشت (0/05>p). و در دوزهای (30 و10میلی گرم بر کیلوگرم) اثر ضد اضطرابی داشت (0/05p<). ارائه ویتامینc 80 ( میلی گرم بر کیلوگرم ) به تنهایی و همراه با پروژسترون ( 5،10،30 میلی گرم بر کیلوگرم ) سبب کاهش اضطراب گردید (0/001 p<). پروژسترون در دوز کم ( 5 میلی گرم بر کیلو گرم) سبب افزایش معنی دار در سطح مالون دی آلدئید شد و به کاهش فعالیت کاتالاز منجر شد (0/001 p<). پروژسترون در دوزهای (30 و10میلی گرم بر کیلوگرم) سبب کاهش سطح مالون دی الدئید و فعالیت کاتالاز به ترتیب در سطح (0/01p<، 0/05p<) گردید. سطح مارکرهای استرس اکسیداتیو از قبیل مالون دی آلدئید و همچنین سبب کاهش سطوح فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز گردید( 0/001p<). ارائه ویتامین c به تنهایی و همراه با دوزهای متفاوت پروژسترون (30 ،10 ،5 میلی گرم بر کیلوگرم ) سبب کاهش سطح مالون دی آلدئید و سوپراکسید دیسموتاز گردید (0/001>p). نتیجه گیری: به نظر می رسد پروژسترون در دوزهای پایین اثر اضطراب زایی و در دوزهای بالا اثر اضطراب زدایی دارد. از طرفی ویتامین c به عنوان یک آنتی اکسیدان سبب بهبود اثرات ضد اضطرابی پروژسترون به ویژه در دوز های بالا می شود. همچنین پروژسترون با دوز های متفاوت اثرات متفاوتی بر روی مارکر های استرس اکسیداتیو دارد. ویتامین c به عنوان یک آنتی اکسیدان، اختلال پارامترهای استرس اکسیداتیو در کورتکس پری فرونتال رت های تیمار شده با پروژسترون را بهبود بخشید.